Tłumacz rosyjskiego, tłumaczenia na rosyjski

TŁUMACZENIE
RĘKOPISÓW

Dodatkowe informacje z rękopisowych aktów stanu cywilnego

Rękopisowe akty stanu cywilnego tłumaczę od 2005 roku i od tego czasu miałam bardzo dużo różnych klientów. Większość z nich wykazuje głębokie zainteresowanie korzeniami rodzinnymi, chcą wiedzieć skąd pochodzą przodkowie, czym się zajmowali, czy mieli rodzeństwo, ile przeżyło dzieci, etc. Ktoś szuka śladów pochodzenia szlacheckiego, a inni też próbują w taki sposób udowodnić prawa do nieruchomości rodzinnych.

Niewielka część zamawiających podchodzi do aktów dość technicznie, sprzyja temu tak zwana moda na genealogię, istnieje sporo portali z bezpłatną funkcją sporządzenia drzewa genealogicznego, i czasem zainteresowanie kończy się na informacjach, które właśnie da się wpisać do takiego drzewa na stronie internetowej, czyli tylko imiona, nazwiska oraz daty urodzenia, zawarcia związku małżeńskiego lub zgonu. Takich "częściowych" tłumaczeń zawsze odmawiam z następującego powodu: jak już wspominałam w artykule Rękopisy Aktów Stanu Cywilnego - Księga życia akty stanu cywilnego są dokumentami standardowymi, w tym też rękopisowe, więc tym za co w zasadzie płacimy są imiona, nazwiska, daty, nazwy własne. To jest najtrudniejsze, powody dokładnie wyjaśniam we wspomnianym artykule.

Część klientów natomiast pisze całe historie rodzinne, wydaje książki, dochodząc w poszukiwaniach wstecz do 10-go pokolenia. Opowieści te są naprawdę niesamowite, szczególnie z punktu widzenia dnia dzisiejszego. W tym artykule z myślą o osobach głęboko interesujących się historią swojej rodziny chciałabym opowiedzieć o tym, jakie dodatkowe informacje - oprócz imion, dat oraz nazw miejscowości - zawierają rękopisowe akty stanu cywilnego.

Polskie akty to prawdziwe sagi :)

Zaczniemy może od aktów urodzenia.
Zazwyczaj dziecko zgłaszał ojciec, ale w niektórych przypadkach mogła to być też położna lub inna osoba obecna przy porodzie lub członek rodziny. I tu właśnie mamy w akcie wyjaśnienia powodu zgłoszenia przez inną osobę jako informacje dodatkowe: mogło to być dziecko nieślubne, mogło to być dziecko żołnierza odbywającego służbę czynną, a w przypadku podrzutków dziecko zgłaszała opiekunka z ośrodka mając za świadków np. woźnego tegoż ośrodka z robotnikiem. W jednym z przetłumaczonych przeze mnie aktów zostało podane, że zamężna kobieta urodziła dziecko, mimo że jej mąż już od 2 lat jest Ameryce zarobkowo. Samo życie :)

Informacje dodatkowe w rękopisach aktów małżeństwa
W aktach małżeństwa do informacji dodatkowych niewątpliwie należy zajęcie Państwa młodych w sensie źródła utrzymania. Jeżeli zajęcia takiego nie posiadano, wpisywali: "przy mężu", "przy rodzinie" lub np. "utrzymujący się ze środków własnych". Są też akty, gdzie zamiast zajęcia pana młodego zamieszczony został wpis dotyczący służby wojskowej: żołnierz urlopowany lub rezerwista.

Jeżeli związek małżeński zawierał wdowiec lub wdowa, w aktach podawano: imię i nazwisko zmarłego małżonka oraz kiedy i gdzie zmarł. Niektóre akty dotyczą osób, które już po miesiącu - po kilku miesiącach zawarli kolejne małżeństwo, i jest to dla tamtych czasów bardzo typowe, przeżyć na wsi bowiem można było tylko we współpracy. Wyobraźmy sobie rolnika wdowca, który po śmierci żony został sam z dziećmi i nie ma komu wykonywać ogromną część pracy na gospodarstwie. To samo dotyczy kobiety: praca na roli była nie tylko ciężka, dla kobiety do był nadludzki wysiłek.

Obowiązkowym punktem aktu małżeństwa było odnotowanie dotyczące zawarcia/braku zawarcia przez państwa młodych Umowy przedślubnej. O umowach przedślubnych mam osobny artykuł: Rękopisy umów przedślubnych Dowiemy się również, ile było zapowiedzi przedślubnych, jeżeli była tylko jedna w akcie podawano podstawę prawną oraz powód, np. państwo młodzi od dawna mieszkają razem, więc zgodnie ze stanem faktycznym uważani są za małżeństwo.

Informacje dodatkowe można wyciągnąć również z wpisów dotyczących wydanych zezwoleń oraz zaświadczeń do ślubu. Z zezwoleń na zawarcie związku małżeńskiego rodziców lub opiekunów wynika, czy pan/panna młoda byli w momencie zawarcia związku sierotami czy też oboje rodzice żyli. Z zezwoleń pracodawcy - dotyczyło to osób na służbie państwowej - dowiemy się jakie stanowisko zajmował pan młody oraz gdzie służył. Ciekawe też są odnotowania dotyczące zwolnienia z pokrewieństwa. Jeżeli związek został zawarty pomiędzy osobami różnych konfesji, też będzie to wynikało z aktu, chociaż muszę przyznać, że w moich ogromnych zasobach aktów międzykonfesjonalnych jest zaledwie kilka sztuk.

Ciekawe odnotowanie zawierają akty małżeństwa w przypadku, gdy nowo upieczeni małżonkowie mieli dzieci zanim zawarli związek małżeński. Odnotowanie to dotyczy zrównania w prawach dzieci nieślubnych i ślubnych, czyli nadanie im praw dziecka ślubnego. Mam w zasobach akt, gdzie takich dzieci była cała trójka ;)

Informacje dodatkowe z rękopisów aktów zgonu
Oprócz standardowego imienia, nazwiska oraz daty zgonu dowiemy się też czy dana osoba zmarła w miejscu zamieszkania, czy w szpitalu, czy też na wyjeździe oraz gdzie urodził się zmarły - o ile zgłaszający są zorientowani.

Podane jest również czy w momencie zgonu zmarły był wdowcem/wdową lub zostawił po sobie owdowiałego małżonka, imię i nazwisko tego małżonka.

Z aktów sporządzonych na Kresach - mających trochę inną strukturę - można dowiedzieć się też na co osoba zmarła, ile oraz jakich zostawiła po sobie dzieci, na którym cmentarzu została pochowana.

Życzę udanych zleceń : )
Olga Grzybowska